SICAK HAVA DALGASINI NASIL DAHA SERİN ATLATABİLİRİZ
SICAK HAVA DALGASI NEDİR?
Bir ısı dalgası, bir bölge için alışılmadık derecede yüksek hava sıcaklıkların ortaya çıkması ve 2-3 gün veya daha uzun süre devam etmesidir. Fakat "Ne kadar yüksek" anlamında bir tanımı da yoktur. Bir ısı dalgası olarak kabul edilmesi için, sıcaklıkların belirli bir alan için tarihsel ortalamaların dışında olması gerekir. Ortalamanın 10 derece veya daha fazla üzerinde sıcaklıklar ve beraberinde aşırı nem de olur.Y ukarıdaki sıcak ve yüksek başınçlı hava aşağı doğru bastırır ve bir kapak gibi etrafımızdaki yere yakın havanın yükselmesini önler. Bir fırının içi gibi düşünün.
SICAK DALGASI SİZİ ÇARPARSA NELER OLABİLİR?
1. Sıcak krampları: Kramplar, sıcak havada ağır efora bağlı kas ağrıları ve spazmlarıdır. Sıcak krampları genellikle çok büyük dert olmasa da vücudumuzun hava sıcaklığı ile ilgili sorun yaşadığının ilk işaretidir.
2. Sıcak bitkinliği: Ağır egzersiz yaptığımızda, aşırı terleme yoluyla çok su kaybettiğimizde veya sıcak, nemli bir yerde uzun süre korunmadan çalışınca ortaya çıkar. Serinlemek için cilde giden kan akışı artar ama bu hayati iç organlara kan akışının azalmasına neden olur. Koşullar düzeltilmezse durum giderek kötüleşir. Vücut ısısı yükselmeye devam eder ve sıcak çarpması ile sonuçlanır.
3. Sıcak çarpması: Sıcak çarpması hayatı tehdit eden, çok ciddi bir sağlık sorunudur. Vücudu soğutmak için terleme üreten sıcaklık kontrol sistemimiz çalışmayı durdurur. Vücut ısısı o kadar yükselebilir ki, vücut hızlı bir şekilde soğutulmazsa beyin hasarı ve ölümle sonuçlanabilir.
4. Güneş çarpması: Sıcak çarpması için kullanılan başka bir terimdir.
BELİRTİLER NELER?
Sıcak krampları: Adı üstünde, kaslarımıza kramplar girmesidir.
Sıcak bitkinliği:
· Baş dönmesi veya bayılma
· Bulantı veya kusma
· Baş ağrısı
· Hızlı nefes alma ve kalp atışı
· Aşırı susuzluk
· Alışılmadık derecede koyu sarı idrar ile azalmış idrara çıkma
· Çocuklarda davranış değişiklikleri
Sıcak çarpması:
· Düşünce ve davranışlarda anormallikler
· Bilinç bulanıklığı
· Konuşma bozukluğu
· Havale ve koma hali
KİMLER RİSK ALTINDA?
Bir sıcak hava dalgası herkesi etkileyebilir, ancak en savunmasız olanlar:
· Yaşlılar, özellikle 75 yaşın üzerindekiler
· Kendi başlarına veya bir bakım evinde yaşayanlar
· Kalp veya akciğer rahatsızlıkları, yüksek tansiyon, diyabet, böbrek hastalığı, Parkinson hastalığı veya zihinsel hastalığı olanlar, yatağa bağlı olanlar
· Bebekler ve çok küçükler
· Alzheimer hastalığı olanlar
· Dışarıda veya sıcak yerlerde çok fazla zaman geçiren, çalışan insanlar
· En üst kattaki bir dairede yaşayanlar, evsizler r
NE YAPMALI? NASIL TEDAVİ ETMELİ?
1. Sıcak krampları: Kişiyi daha serin bir yere götürün ve rahat bir pozisyonda dinlenmesini sağlayın. Etkilenen kası hafifçe gerin ve bol sıcı içirin. Her 15 dakikada bir yarım bardak soğuk su verin. İçlerinde alkol veya kafein bulunan sıvıları vermeyin, daha fazla su ve mineral kaybına neden olabilirler ve bu da krampları daha kötüleştirir.
2. Sıcak bitkinliği: Kişiyi sıcak ortamdan çıkarın ve daha serin bir yere götürün. Sıkı giysileri çıkarın veya gevşetin ve havlu veya çarşaf gibi serin, ıslak bezler uygulayın. Aklı, bilinci yerindeyse, içmek için soğuk su verin. Ama yavaşça içtiğinden emin olun. Her 15 dakikada bir yarım bardak soğuk su verin. Rahat bir pozisyonda dinlenmesini sağlayın ve durumundaki değişiklikleri dikkatlice izleyin.
3. Sıcak çarpması: Sıcak çarpması hayatı tehdit eden bir durumdur. Hızlı bir şekilde yardım edilmelidir. 112 Acil durum numarasını arayın. İlk yardım gelene kadar kişiyi daha serin bir yere taşıyın. Vücudu hızla soğutun. Islak çarşafları vücudun etrafına sarın ve havalandırın. Solunumu, nefes alıp vermesini izleyin. Hasta su içmek istemiyorsa, kusuyorsa veya bilinç seviyesinde değişiklikler varsa, yiyecek veya içecek hiçbir şey vermeyin.
EVCİL HAYVANLAR İÇİN
Sıcaklıklar yükseldiğinde evcil hayvanların da olumsuz etkilendiğini, acı çektiğini unutmayın. Hayvanları serin bir banyo veya su ile soğutmak vücut ısılarını düşürmeye yardımcı olacaktır. Zemine serin bir havlu sererek veya hayvanın üzerine serin bir havlu veya bez sererek de bir vantilatör yardımı ile soğumasını sağlayabilirsiniz. Bol miktarda soğuk yanı başlarında mutlaka bulunsun.
Bir evcil hayvanda sıcak çarpması belirtileri ise şunlar: Hızlı nefes alma, çok fazla salyalama, sıcak cilt, kas seğirme ve krampları, kusma ve bilinç kaybı. Evcil hayvanınızın sıcak çarpması geçirdiğini düşünüyorsanız veterinerinizi arayın.
SICAK HAVA DALGASINDAN NASIL KORUNABİLİRİZ? PRATİK ÇÖZÜMLER
Evinizdeki hava dolaşımını arttırmak için etmek için taşınabilir olan ve tavan vantilatörlerini kullanın. Akşamları evdeki kapı ve camları açmak ve sıcak havayı bunlar ile dışarıya itmek bir egzos sistemi gibi işe yarar. Akşamları, tüm pencereleri açın ve mümkün olduğunca fazla hava sirkülasyonunu teşvik edin. Güneş doğduğunda ise, tüm kapıları ve pencereleri kapatın, iç mekanları mümkün olduğunca uzun süre serin tutmak için perdeleri ve panjurları da kapattığınızdan emin olun. Dış hava içeriden daha düşük bir sıcaklığa soğuduğunda (genellikle akşamları veya geceleri), pencereleri açın ve vantilatörleri tekrar çalıştırın.
Suyun soğutma gücünden yararlanın. Kovaları veya leğenleri doldurun ve ayaklarınızı ıslatın. Islak havlular ve bandanalar, omuzlara veya kafaya giyildiğinde soğutma etkisine sahip olabilir. Serin duşlar veya banyolar alın ve gün boyunca serinlemek için soğuk suyla dolu bir sprey şişesi kullananabilirsiniz.
Eviniz birden fazka katlı ise alt kata inin. Sıcak hava yükseldiğinden, bir evin üst katları zemin kattan daha sıcak olacaktır. Bir bodrum katı, öğlen sıcağından serin bir sığınak olabilir.
Fazladan ısı kaynaklarını ortadan kaldırın. Ampuller, bilgisayarlar veya benzer cihazlar çalışır durumda bırakıldığında gereksiz ısı üretebilir. Fırın kullanmayın.
Yeterli sıvı alımı çok önemli. Bir sıcak dalgasında her zamankinden daha fazla su tüketeceksiniz. Bol miktarda terliyorsanız tuz gibi mineralleri de çokca kaybediyorsunuz demektir. Susuzluk hissi fazla sıvı kaybının ilk belirtisidir; Bunu önlemek için susama hissinin ortaya çıkmasını beklemeyin, önceden yeterli miktarda sıvı içmelisiniz. Alkollü içeceklerden ve kafeinden kaçının, çünkü bu maddelerin her ikisi de idrar söktürücü etkisi yapar ve su kaybını arttırır.
KLİMANIZ YOKSA EV YAPIMI KLİMA ETKİSİ
Su şişeleri içine 1 çorba kaşığı tuz koyun ve buzdolabı dondurucusunda dondurun. Bu donmuş şişeleri vantilatörün önüne koyun ve öyle çalıştırın. Buz eridikçe, gelen esinti, buzun yüzeyinden gelen serin havayı alarak bir klima ünitesine benzer şekilde serin bir esinti yaratacaktır.
Olmadı en azından fanın önündeki bir kase su veya üzerine yerleştirilmiş ıslak bir havlu da işe yarayacaktır.
EVDE ALINACAK ÖNLEMLER
Perdeleri ve pencereleri gün boyunca kapalı tutun. Açık kalırsa bir sera etkisi yaratırsınız. Perdeler ve panjurlar kapalıysa bir oda daha serin kalacaktır. Açık bir pencere, soğuk hava yerine sıcak havanın eve girmesine de izin verecektir.
Ancak gün soğuduğunda pencereleri açın. Sıcaklıklar geceleri önemli ölçüde düşer, bu nedenle akşamları bir pencere açmak evin etrafında serin havanın dolaşmasına izin verir hem de bu daha iyi uyumanıza yardımcı olur. Sinekler ve sivrisinekler için önlemlerinizi unutmayın.
Günün en sıcak bölümlerinde iç kapıları kapalı tutun. Kullanılmayan odaları da kapatın.
Hava soğumaya başladığında, yatak odasının kapılarını geceleri açık bırakın, böylece serin hava evin içinden geçebilir. Açık camların önünde ıslak bez veya örtüler de içeri giren havanın daha da serinlemesine katkı yapar. Perdelerin veya panjurların soğuk suyla püskürtülmesi de benzer bir etki yaratacaktır.
Vantilatörler ile çapraz esinti yaratın: Birden fazla varsa, bir odayı daha da serin hale getirmek için çapraz bir esinti yaratabilirsiniz. Örneğin, bir kapının yanındaki bir fan odaya soğuk hava üfleyebilirken, penceredeki bir fan da (dışa dönük çalışarak) sıcak havayı uzaklaştıracaktır. Bu konumlandırma, havanın odanın içinde hareket etmesini sağlamaya yardımcı olur, böylece sabit bir hava akışınız olur. Tabii ki sizlerde iki vantilatörün arasındaki hava akımında oturun.
NE YEMELİ?
Salatalık, göbek salata, domates, kabak, çilek, kavun karpuz ve yeşil yapraklıların tamamı.
Çorbalar, yoğurt, ayran, cacık, çaylar ve acılı baharatlar.
Sıcak çorba, sıcak çay ve acılı baharatlar sıcak havada daha kötü yapmaz mı diye sormakta haklısınız. Tam tersine ısıyı düşürmeye yardım ediyorlar. Tek şart güzelce terlemeye devam etmek. Eğer terleme olmuyorsa veya teriniz kurumuyorsa bu besinler de uzak dursa iyi olur.
NEYİ DAHA AZ TÜKETMELİ?
Etler, hamur işleri, tatlılar ve şeker, kafein ve alkol.
GARİP AMA GERÇEK. FARKLI BİLDİKLERİMİZİN DOĞRULARINI HATIRLAYALIM:
· Gündüzün sıcağında kapı ve camları açık değil, kapalı tutun.
· Sıcak içecekler sizi daha çok ısıtmaz, için. Tersine hararetinizi azaltır.
· Acılı baharatlar da sizi daha fazla ısıtmaz, yiyin. Terleme ile serinlemenize katkısı olur.
· 35 Derecenin üzeri hava sıcaklıklarında vantilatörleri direk üzerine estirmeyin.
· İyi bir klima doğru kullanıldığında sizi hasta etmez. Aynı şey araç klimaları için de geçerlidir.
VE SON OLARAK AMA EN ÖNEMLİSİ: ASLA VE ASLA VE ÖZELLİKLE SICAK HAVALARDA ARAÇLARIN İÇİNDE BEBEK, ÇOCUK, YAŞLI VE EVCİL HAYVANLARINIZI, KAPI CAM KAPALI VE TEK BAŞLARINA BIRAKMAYIN. ÇOK KISA SÜREDE SICAK ÇARPMASI İLE HAYATLARINI KAYBEDEBİLİRLER.
Comments