Günümüzde onbinlerce insan interneti sağlık sorunlarına çözümler aramak için kullanmaktadır. Son yüzyılın teknolojideki gerçek devrimi sayılan internet, sınırsız bilgi içeriğine sahip, her ortamdan erişilebilir dev bir ücretsiz kütüphanedir. Hastalar, ilk kez doktorlarından duydukları hastalıkların ne olduğunu, tedavilerini ve nasıl seyredebileceğini araştırmakta, şikayetlerinin nedenlerini belki de doktora sormadan önce bu alemde bulmayı denemektedirler. Bir kısmı daha da ileri giderek dertlerine doktorsuz çare aramaktadır. Bu çabaların karşılığında da onbinlerce sağlık hizmeti sunan internet sitesi ortaya çıkmıştır. Doğru kullanıldığında yararları tartışılmayacak bu kütüphanenin, bilinçsiz kullanımı tedaviyi engelleyebilir veya ağır psikolojik sorunlara yol açabilir. İyi ile kötüyü nasıl ayırabiliriz? Hangi bilgi güvenilir ve günceldir? Buralardaki sağlık önerilerinin kalitesini nasıl değerlendirebiliriz?Bu soruların cevaplarını bildiğiniz sürece güvenilir bir sağlık sörfü yapabilirsiniz.
İnternette sağlık bilgisini değerlendirmenin yolları:
Web sitesi kime aitdir? Herhangi bir iyi sağlık sitesi sahibi ve kaynakları hakkında bilgi verir. Bunun için genellikle “hakkımızda” veya “bu site hakkında” başlıkları altında içerikler mevcuttur.
Web sitesinin amacı nedir? Bilgilendirmek mi? Tıbbi ürün satmak mı? Yardım toplamak mı? Eğer siteyi kimin işlettiğini veya finanse ettiğini öğrenirseniz, kalite ve güvenilirliği hakkında tahmin yürütebilirsiniz. Özellikle bir ürün veya hizmet satan sitelere dikkat edin. Şu yazdığım uyarı işaretleri yönünden uyanık olun; Hızlı, kökten ve mucizevi sonuçlar vaat ediliyor mu? Bu vaatleri veren başka yerler yok mu? Bir ürün birden çok derde deva mı? Tıpta devrim gibi anlatılıyor mu? İçinde gizli formül olduğu mu söyleniyor? Gözalıcı,bol ünlem işaretli başlıklar var mı? Bu tür içerikleri olan sitelerden uzak durun!
Web sitesindeki bilginin orijinal kaynağı nedir? Herzaman verilen bilgi ve önerilerin kaynağını görmeye çalışın. Eğer içeriği site sahibi kişi veya organizasyon yazmamış ise, bilginin nereden alındığı açık olarak belirtilmelidir. Bunu yapmayan sayfalardan faydalanmayın. Doğru ve güvenilir sağlık bilgileri kaynakları şunlardır; “.gov.tr” ile biten devlet kurumlarına ait siteler, ".edu.tr" ile biten üniversitelere ait sayfalar, ”.org.tr” ile sonlanan çeşitli bilimsel cemiyetler, tabip odaları ve sivil toplum örgütleri siteleri. Tıp veya bilim dergileri siteleri.
Kanıta dayalı bilgi, şahsi öneri ve görüşlerden farklı tutulmalı ve belirtilmelidir.
Sitedeki bilgi ne kadar günceldir? Web siteleri sık sık sahibi tarafından gözden geçirilmeli ve güncellenmelidir. Verilen tıbbi bilgi yeni olmalı ve bu yazılmalıdır. 1950' lerden kalma bir içeriğe bakıyor olabililirsiniz,dikkat edin!
Adı, adresi, öz geçmişi, ünvanları açık ve belli ve güvenilir referansları olan doktor ve hastane sitelerini de kullanabilirisiniz.
Özet olarak, kısa ve hızlıca bir sağlık sitesinin kalitesini değerlendirmek için aşağıdaki soruların cevabını arayın;
Site sahibi veya sponsorunu görebiliyor musunuz? Site bir devlet, üniversite, cemiyet veya sivil toplum örgütünün mü? İletişim adresi ve yolları mevcut mu? İçeriğin ne zaman yazıldığını anladınız mı? Site inanılması zor vaatlerde bulunuyor, mucize sonuçlar öneriyor mu? EN DOĞRU YOL, HANGİ SAĞLIK SİTELERİNDEN FAYDALANABİLECEĞİNİZİ DOKTORUNUZA SORMAKTIR.
Uzm.Dr.Metin Okucu
Comments